صاعقه، پدیده طبیعی تخلیه الکتریکی است که ممکن است میان ابر و زمین یا میان دو ابر رخ دهد. ماهیت و شدت صاعقه به میزان و نوع بار الکتریکی ( مثبت یا منفی ) بستگی دارد. تغییر توزیع بارهای الکتریکی در ابر بواسطه جابجایی توده های هوای گرم و مرطوب در درون ابر رخ میدهد. در اثر تجمع بارهای الکتریکی میزان اختلاف پتانسیل به حدی می رسد که می تواند بر مقاومت عایقی هوا غلبه کند. مثلاٌ چنانچه بخش پایینی ابر دارای بار منفی باشد و به زمین نزدیک باشد، صاعقه میان ابر و زمین رخ خواهد داد؛ به این نوع صاعقه منفی ابر به زمین گویند که بیشتر صاعقه های ابر به زمین از این نوع هستند. ایجاد دیگر انواع صاعقه نیز همین مکانیزم را دارد ولی ممکن است نوع بار یا جهت رخداد متفاوت باشد.
صاعقه می تواند ولتاژ هایی تا حدود 100,000,000 ( صد میلیون) ولت ایجاد نماید و شدت جریانهای ناشی از صاعقه تا بیش از 200,000 ( دویست هزار) آمپر نیز ثبت شده است.
صاعقه پدیده ای گرم است و ملکول های هوای اطراف خود را تا 30,000 درجه سانتیگراد گرم میکند ، در چنین دمایی ملکولهای هوا شروع به تابش میکنند و این چیزی است که ما به نام برق (آذرخش) می شناسیم.
صاعقه ها به انواع میان ابر و زمین ، میان ابر و ابر، و نوع درون ابری تقسیم میشوند. بسته به نوع بار الکتریکی ، انواع زیر چند نوع صاعقه معروف هستند:
منفی ابر به زمین
مثبت ابر به زمین
مثبت زمین به ابر
صاعقه درون ابری